شخم زدن زمین و مراحل آماده سازی برای کاشت

آماده سازی زمین و حاک از لحاظ فیزیکی قبل ار کاشت سبزی

برای اینکه در محل یا زمین سبزی کاشت شود ، ابتدا باید عملیاتی با ابزار های گوناگون انجام داد تا به زمین مطلوب جهت کشت و عمل آوری مناسب دست یابیم . هرچند زحمت زیادی باید کشیده شود ولی برای کاشت سبزیجات حیاتی و لازم است . چون بذر ها و نشاء ها باید از خاک نرم و آماده و غنی از مواد لازم برای رشد ، برخوردار باشند تا محصول پرباری نصیبتان گردد.

شخم به معنای شکاف زمین و زیر و رو کردن خاک (به طرق دستی و ماشینی ) است و یکی از عملیات مهم زراعتی محسوب می شود که در نتیجه آن وضعیت مناسبی برای رشد ریشه ایجاد می شود. از طرفی نفوذپذیری آب و هوا به داخل خاک بهتر صورت میگیرد.

در اثر شخم ، خاک نرم می شود. آب ، هوا و حرارت بیشتر می توانند در خاک  نفوذ کنند. درنتیجه موجودات ذره بینی موجود در خاک فعال تر شده و مواد آلی (طبیعی ) خاک  را تجزیه و قابل دسترس برای گیاه می کنند. قبل از شخم زدن باغچه را آبیاری کنید. پس از اینکه رطوبت خاک ، مناسب شد، یعنی خاک نه خیلی تر و نه خیلی خشک باشد و به بیل نچسبد و یا اگر مقداری خاک را در دست بگیرید و فشار دهید از هم نپاشد و به دست هم نچسبد، هنگام شخم است .

کود حیوانی پوسیده مورد نیاز را در زمین پخش کرده ( مقدار یک فرغون برای هر ٢ متر مربع ) و سپس شخم بزنید (به اندازه عمق یک بیل ، خاک را زیر و رو کنید) یکی از عواملی که موقع شخم را تعیین می کند، موقع کاشت بذر است . برای کاشت پائیزه زمین را باید در بهار همان سال و برای کاشت بهاره ، زمین را در پائیز سال قبل شخم زد. شخم زدن زمین باعث می شود که همه سنگ های درشت و کلوخه ها برداشته شوند. در ادامه به انواع شخم اشاره شده است :

 

الف ) شخم سطحی : در این نوع شخم ١٢-١٠ سانتیمتر از لیه رویی خاک شخم می خورد.

 

ب) شخم متوسط : این نوع شخم که در سبزی کاری مد نظر است ، ٢٥-٢٠ سانتیمتر خاک رویی را زیر و رو میکند.

 

ج) شخم عمیق : در این نوع شخم ، خاک در عمق ٤٥-٢٠ سانتیمتری شکاف می خورد و برای کشت محصولاتی که ریشه عمیق دارند ضروری است .

 

د) شخم خیلی عمیق : در زمینهایی که برای اولین بار به زیر کشت می روند از این شخم استفاده می شود. در این حالت خاک تا عمق بیش از ٤٥ سانتیمتر شخم می خورد.

 

 

لازم به ذکر است شخم زدن زمین بر حسب فصل سال نیز دسته بندی می گردد که شامل :

 

شخم پاییزه و شخم بهاره 

به این ترتیب که در فصل پائیز و قبل از شروع بارش های جوی زمین را شخم می زنند. شخم پائیزه فواید فراوانی دارد از جمله این که :

حجم کار را در بهار کاهش می دهد.باعث برگشت بقایای گیاهی و علف های هرز به خاک می شود. که این موضوع علاوه بر افزایش هوموس و مواد آلی خاک ، در کاهش آفات و بیماری ها نیز مؤثر است . زیرا بعضی آفات زمستان خود را در زیر بقایای گیاهی و علف های هرز سپری کرده و در ابتدای بهار، ضمن تکثیر به گیاهان خسارت می رسانند.

بنابراین زیر و رو کردن خاک باعث از بین رفتن این گونه آفات می شود و موجب افزایش فعالیت میکروارگانیسم های خاک و تأثیر آن ها بر روی بقایای گیاهی در جهت افزایش هوموس خاک می شود.

همچنین موجب افزایش نفوذ آب حاصل از بارش های جوی در خاک شده ، که به تبع آن فرسایش ناشی از رواناب ها کاهش می یابد. 

 

این نوع شخم که در فصل بهار و کمی قبل از کاشت انجام می شود، بیشتر به منظور آماده سازی زمین برای کشت پوششی صورت میگیرد.محصولات پوششی به گیاهانی از خانواده گندمیان اطلاق می شود که بیشتر به منظور کاهش فرسایش و افزایش مواد آلی خاک کشت می شوند.

 

ذکر این نکته ضروری است که تردد کاربر و ماشین آلات بر روی خاک زمانی مجاز است که رطوبت خاک در حد ظرفیت مزرعه باشد و به اصطلح زمین گاو رو شده باشد. یعنی خاک نه آن قدر مرطوب باشد که در اثر رفت و آمد دق شده و یک لیه غیر قابل نفوذ در سطوح زیرین آن تشکیل شود و نه آن قدر خشک باشد که کار بر روی زمین ، باعث در هم ریختن و تخریب ساختمان خاک شود.

بعد از انجام مراحل بالا یه سری کارهای دیگه مانند دندانه زدن و هموار کردن سطح خاک  هم نیازه که در ادامه برای تان بازگو خواهم کرد :

 

پس از شخم باید کلوخه ها نرم شوند، این کار را می توانید با دندانه (شنکش ) انجام دهید ابتدا باید زمین مرطوب باشد. با این کار ریشه علف های هرز را می توانید از زمین خارج کنید.

برای بذور کوچک که به بستر هموارتری احتیاج دارند، زمین در دو جهت دندانه زده می شود. شنکش باغبانی ، سنگریزه ها، کلوخه های کوچک و ریشه علف های هرز را نیز جمع آوری میکند. دندانه زدن زمین بعد از شخم ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

 

غلطک زدن زمین گاهی قبل از کاشت و گاهی بعد از کاشت انجام می شود. در مواردی که خاک دارای خلل و فرج زیادی است غلطک زنی باعث فشرده شدن خاک و کاهش خلل و فرج می شود. همچنین غلطک زنی بعد از بذر پاشی ، باعث چسبیدن بذر به خاک و تسریع در امر جوانه زنی می شود.

نتیجه اینکه جهت آماده سازی زمین از نظر عملیات فیزیکی در وهله اول بایستی زمین را شخم زد. شخم علاوه بر این که نفوذ پذیری ریشه ، آب و هوا را به داخل خاک تسهیل میکند، علف های هرز و بقایای گیاهی را به زیر خاک برده ، این مواد در اثر فعالیت میکروارگانیسم ها تجزیه شده و به عنوان ماده غذایی در اختیار گیاه قرار میگیرند. بعد از شخم باید با وسایلی که در دسترس است کلوخه ها را از بین برد.

 

این کار گاهی به وسیله کلوخ کوب و گاهی به وسیله پشت بیل انجام می شود. هر چه بذر کوچک تر باشد لزوم تسطیح و کلوخ کوبی بیشتر به نظرمی رسد. در نهایت با استفاده از شنکش باغبانی ، غلطک ، ماله و نظایر آن زمین برای کشت آماده می شود.

زمین مزبور بایستی کاملا مسطح ، ترازبندی شده و بدون شیب باشد. زمینی که بدین ترتیب آماده شده ، با توجه به روش کاشت ، به صورت کرتی با جوی و پشته در می آید.

بعد از انجام شخم به وسیله ابزاری به نام کلوخ کوب ، کلوخه های بزرگ را نرم میکنند. این عمل به تسطیح زمین برای انجام کارهای بعدی کمک میکند.

پس از دندانه زدن باید زمین یکدست و صاف شود تا آب یکنواخت در تمام باغچه پخش شود. با زدن چند ضربه کف بیل می توانید زمین را صاف کنید.

 

خب مطالب این بخش یعنی شخم زدن و آماده سازی زمین کشاورزی برای کاشت سبزی جات هم پایان رسیده . امید وارم برای شما مفید بوده . نظرات ارزنده تان را بازگو بفرمایید.

---

چنانچه به یک کتاب کامل اندرویدی در خصوص آموزش کاشت ، داشت و برداشت سبزی جات از صفر تا صد کاشت سبزی نیاز داشتید به صفحه دانلود اپلیکیشن سبزینه در بالای وبلاگ مراجعه کنید . یا بر روی بنر پایین کلیک کنید تا به سایت کافه بازار هدایت شوید . 

چنانچه قصد دانلود برنامه آموزش صفر تا صد کاشت سبزیجات دارید ، بر روی دکمه پایین کلیک کنید